Palyatif bakımda sosyal çalışmacının rolü: Sosyal hizmet mesleği amaçları, disiplinleri, yaklaşımları ve uygulamaları -özellikle bütüncül bakış açısı- kapsamında palyatif bakım alanına oldukça destekleyici bir bakış açısı ile katkı sağlamakta ve sürecin en sağlıklı şekilde yönetilmesine aktif destekte bulunmaktadır.
Palyatif Bakım Sürecinde Sosyal Çalışmacının Üstlendiği Rol
Sosyal çalışmacılar palyatif bakım sürecinde rol oynarken genellikle mesleki boyutta problemlerin çözümünde hastanın içinde bulunduğu tüm fiziksel ve sosyal sistemleri içine alarak değerlendirmeyi amaçlayan ekolojik yaklaşımı kullanmaktadırlar. Bu yaklaşım, hedefi ağrı vb. semptomların minimize edilerek ortadan kaldırılması, hastanın yaşam kalitesinin insan hakları temelinde iyileştirilmesi ve hayatın sona ermesinin başta fiziksel olmak üzere psikososyal vb. boyutlarını da ele alınması olan palyatif bakım hizmetlerine büyük oranda katkı ve uyum sağlamaktadır.
Sosyal çalışmacılar hastalara ve ailelere psikososyal, duygusal, maddi ve yaşam sonu bakımı planlama ile başa çıkma konusunda yardım eder (Lawson,2007:4). Sosyal çalışmacılar bu desteklerin yanı sıra hastaların ve hasta yakınlarının da yaşam kalitelerini düzenleyerek sosyal refah seviyelerinin arttırılmasına destekte bulunur. Palyatif bakım süreci boyunca diğer profesyonel meslek elemanları ve aileler çeşitli çelişkili durumlarla karşı karşıya kalabilmekte ve doğru kararı vermekte zorlanabilmektedirler.
Sosyal çalışmacılar bu tarz durumlarla karşı karşıya kalındığı takdirde bakım sürecinde lider pozisyonuna bürünerek insan hakları ve etik ilkeler temelinde doğru kararın verilmesi ve çelişkinin ortadan kaldırılması konusunda süreçte aktif rol alarak hem meslek elemanlarına hem de ailelere yol gösterici pozisyonunda olabilmektedirler.
Palyatif Bakımda Sosyal Çalışmacının Rolü: Palyatif bakımın gerçekleştirilmesi sürecinde bakımın gerçekleştirilmesini sağlayan profesyonel meslek elemanlarından oluşan ekipte aktif rol alan sosyal çalışmacılar; hastanın genel durumu sebebiyle oluşan kişisel ve sosyal tüm değişikliklerin ve beklenen ölümün getirdiği stres ve gerginliğin, psikolojik travma ve sıkıntıların etkilerinin azaltılmasında, hasta ve hasta yakınlarının bakımın verildiği kurum ile iletişimlerinin sağlıklı bir şekilde sağlanmasında önemli rol üstlenir.
Palyatif Bakımda Sosyal Çalışmacının Rolü: Ayrıca bakım sürecinin planlanarak etik değerler temelinde en etkili şekilde yerine getirilmesinde, hasta yakınlarının yaşadığı çeşitli maddi süreçlerde imkanlara erişebilmeleri ve kaynaklara ulaşabilmeleri bakımından destek olma konusunda ve yine hasta yakınlarının kendi içlerinde yaşadığı çatışmaların yönetilmesini ve kontrol edilerek çözümlenmesini sağlamada, bakım süreci tamamlanmış, iyileşmiş veya evde bakım aşamasına geçilmesine karar verilmiş hastaların kurumdan ayrılış süreçlerinin takip edilmesindedir.
Palyatif Bakımda Sosyal Çalışmacının Rolü: hasta ve hasta yakınına çıkış hazırlıklarının yapılması noktasında destek olmakta, hasta ve hasta yakınına tüm süreç boyunca sahip olduğu bilgi birikimi temelinde süreci kolaylaştırmak, endişe ve kaygıları ortadan kaldırmak kapsamında çeşitli danışmak hizmetlerinde bulunmada ve fiziksel ve psikolojik anlamda hasta ve hasta yakınına her türlü desteği sağlamada etkin rol oynayarak palyatif bakım sürecinin en sağlıklı ve en etkili şekilde devam ettirilmesine olanak sağlarlar.
Huzurevi hizmetlerinden yardım almak sürecin hem hasta hem de yakınları için daha rahat geçmesini sağlayabilmektedir.
Palyatif Bakımda Sosyal Çalışmacının Rolü: Kaynakça
- Çimete G. Yaşam Sonu Bakım: Ölümcül Hastalarda Bütüncül Bakım. İstanbul, Nobel Kitapevi, (2002).
- Önal Dölek B. (2012). Evde ve Kurumda Uzun Dönemli Bakım. Klinik Gelişim, 25:95–99.
- Kabalak AA., Öztürk H., Çağıl H. Yaşam Sonu Bakım Organizasyonu: Palyatif Bakım. Yoğun Bakım Dergisi (2013); 11(2): 68-69.
- Lawson, R.(2007).Home and hospital; Hospice and palliative care: How the environment impacts the social work role. Journal of Social Work in End-of Life&Palliative Care, 3 (2): 3-17.