Yaşlılarda Beslenme’nin Önemi
Canlının büyüme ve gelişmesinin yanında sağlıklı bir formun oluşması, üretken olabilmesi ve uzun süre yaş alabilmesi için besin ögelerinin alınıp vücutta kullanılmasını kapsar. Ancak sadece beslenme yeterlidir demek pek mümkün değildir. Yaşamsal faaliyetlerin yerine getirilmesi ve hastalıklardan korunmak için ‘sağlıklı’ beslenmek gerekir. Sağlıklı beslenmeyi bir yaşam tarzı haline getirerek sağlıklı ve uzun bir yaşam sürdürülebilir. Küçük yaşlardan itibaren nasıl beslendiğimiz ilerde beslenme alışkanlıklarımızı, besin tercihlerimizi ve en önemlisi sağlığımızı etkileyen önemli bir adımdır.
Yaşlılıkta Beslenme ve Diyetisyen Takibi
Büyüme, gelişme ve kişilerin yaşamları boyunca sağlıklarının uzun süre korunması, geliştirilmesi ve refah seviyelerinin artması için yaşlılarda beslenme ve diyetetik biliminin ilkeleri doğrultusunda bireysel ve/veya toplu beslenmenin plan ve programlarını düzenleyen, 4 yıl sonunda diplomasını almaya hak kazanan beslenme bilimi alanında uzmanlaşmış kişiye denir.
Alanında uzman bir diyetisyen; besin ögesi ve besinden veya beslenme sürecinden kaynaklanan sağlık problemlerini araştıran, değerlendiren ve soruna en uygun çözümü bulan kişidir. Beslenme ve diyete bağlı olarak, sağlık ilkelerinin en iyi şekilde kullanılmasını sağlayarak bireylerin/toplumun beslenme ile ilgili bilgilenmesine, bilinçlenmesine katkı sağlar.
Beslenmeden kaynaklanan hastalıklarda, doğuştan veya sonradan kazanılmış hastalıklarda tıbbi ve cerrahi tedavilere uygun, tedavi sürecini en hızlı şekilde yönetebileceği besin bileşimlerine göre kişiye özel diyet programı hazırlayan kişidir.
Sağlığın temeli; dengeli ve düzenli beslenmekten geçer. Bu nedenle Özel Asude Sağlık ve Yaşam Merkezi olarak huzurevindeki misafirlerimizin beslenmesine verdiğimiz kıymet bizler için önemlidir. Sağlığın temeli olan ” Dengeli ve Düzenli ” beslenme adına en iyi şekilde hizmet vermek için her geçen gün sağlık merkezimizi geliştirmeye devam etmekteyiz. Aynı zamanda bir huzurevi olarak da işlev gören kurumlarımızı diğer kurumlardan ayıran en önemli özelliklerinden biri alanında uzman bir “Diyetisyen” bulundurmasıdır.
Alzheimer, Demans ve Parkinson için Dengeli Beslenmenin Önemi:
Alzheimer, Demans ve Parkinson gibi nörolojik hastalıklar, yaşlı bireylerde oldukça yaygın olan ciddi sağlık sorunlarıdır. Bu hastalıkların yönetimi ve semptomların hafifletilmesi için dengeli beslenmenin önemi büyüktür. İşte bu hastalıklarda yaşlılarda beslenmenin rolü:
-
Beyin Fonksiyonlarına Destek: Dengeli bir beslenme, beyin sağlığını destekler. Özellikle antioksidanlar, B vitaminleri, Omega-3 yağ asitleri ve diğer besin maddeleri, beyin fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu, hastaların bilişsel işlevlerini ve hafızalarını korumalarına katkıda bulunur.
-
İltihap Azaltma: Nörolojik hastalıklar genellikle vücutta artan inflamasyon ile ilişkilendirilir. Anti-inflamatuar yiyecekler ve besinler tüketmek, iltihaplanmayı azaltabilir ve semptomların şiddetini azaltabilir.
-
Enerji ve Dayanıklılık: Dengeli beslenme, hastaların enerji seviyelerini artırabilir ve dayanıklılıklarını artırabilir. Bu, günlük yaşam aktivitelerini daha kolay hale getirebilir.
-
Kemik ve Kas Sağlığı, İdeal Kilo : Nörolojik hastalıklar genellikle hastaların hareketliliğini sınırlayabilir. Dengeli beslenme, kemik sağlığını koruyabilir ve kas kaybını önleyebilir. Yaşa bağlı olarak özellikle kas gücünün ve ideal vücut ağırlığının korunmasına dikkat edilmelidir.
-
İlaç Etkileşimlerini Azaltma: Bazı yiyecekler veya besin takviyeleri, ilaçlarla etkileşime girebilir.Yaşlılarda beslenme, bu tür olumsuz etkileşimleri azaltabilir ve ilaçların daha etkili olmasına yardımcı olabilir.
-
Bağırsak Sağlığı: Bağırsak sağlığı, genel sağlık için önemlidir. Nörolojik hastalıklar, bağırsak işlevlerini de etkileyebilir. Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyotası koruyarak semptomların şiddetini azaltabilir.
-
Antioksidanlar ve Beyin Koruma: Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hücresel hasarı azaltabilir. Bu, nörolojik hastalıkların ilerlemesini yavaşlatabilir.
Dengeli beslenme, bu nörolojik hastalıkların yönetiminde bir önleyici ve destekleyici rol oynar. Diyetisyenler, hastalar için özel beslenme planları hazırlayarak, semptomların hafifletilmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına yardımcı olabilirler.
Yeterli ve dengeli beslenme
Yeterli ve dengeli beslenme; vücudun büyümesi dokuların yenilenip gelişmesi için gereken besin ögelerinin yeterli miktarda ve dengeli besin içeriğiyle alınması ve vücutta kullanılmasıdır. Eğer besin ögeleri yeterli ve dengeli alınmazsa vücut yeterince beslenemez ve yetersiz beslenmeye bağlı olarak doku ve organlarda hasar görülür. Vücut için gerekli besin ögelerinden herhangi biri eksik alındığı zaman çeşitli hastalıklar ortaya çıkmaya başlar.
İlerleyen yaşa bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkların tedavi edilmesi veya çıkması muhtemel olan hastalıkların geciktirilmesi, önlenmesi için beslenme ilk ve en önemli adımlardan biridir. Yetersiz ve dengesiz beslenmek özellikle yaşlı bireylerde bağışıklığın düşmesiyle birlikte kronik hastalıkların ortaya çıkmasının yanında var olan hastalıkların ilerlemesine sebep olur. Ayrıca kişide halsizlik ve bitkinliğe neden olarak yataktan çıkmak istememeye böylece yemek yeme isteğinin kaybolmasına bağlı olarak da sağlığının bozulmasına yol açar. Yetersiz beslenmeye bağlı olarak kronik hastalıkların görülme sıklığı artar ve hastalığa bağlı ölüm riski oluşturur. Özellikle yaşa, çevreye ve genetik özelliklere bağlı olarak birçok kişide artık sıkça duyulmakta olan nörolojik hastalıklardan Alzheimer, Demans ve Parkinson gibi yaşlılarda beslenme ihtiyacının dikkat edilmesi gereklidir ve önemi yadsınamaz.
Özel Asude Çamlıca, Mecidiyeköy ve Şişli Sağlık ve Yaşam Merkezi olarak 3 şubemizde de kalan misafirlerimizin mevcut durumları uzman bir diyetisyen tarafından (malnütrisyon, obezite ve var olan hastalıkları) değerlendirilip tartısı alınarak kaydedilir. Kalınan süre boyunca diyetisyen tarafından hazırlanan 3 ana ve 3 ara öğün olmak üzere her bireyin kendi ihtiyacı doğrultusunda uzmanımız tarafından beslenmesi düzenlenir. Böylece yaşlanmaya bağlı olarak kaybedilen kilo kaybı ve buna bağlı olarak görülen malnütrisyon gibi yaşam kalitesini ciddi oranlarda düşüren ve hastalıkların ilerlemesine neden olan durumların önüne geçilmiş olur.
Yaşlılarda Beslenme İçin Öneriler
Sağlıklı yaşlanma için aşağıdaki önerilere dikkat edebilirsiniz:
-
Yeterli ve Dengeli Beslenme: Yaşlılar için sağlıklı beslenmenin temelidir.
-
Öğün Dengesi: Öğünlerin karbonhidrat, protein ve yağ içeriği açısından dengeli ve yeterli miktarlarda alınması gereklidir
-
Sıvı İhtiyacı: Kişinin ihtiyacı doğrultusunda su ve sıvı miktarı yeterli alınmalıdır.
-
Besin Çeşitliliği: Menüde besin çeşitliliği sağlanmalı ve mevsim gıdaları tüketilmelidir.
-
Sık Öğünler: 3 ana ve 3 ara öğün gibi öğün sayısı artırılmalıdır.
-
Açlık Süreleri: Uzun açlık durumlarından kaçının.
-
Diyabet ve Tansiyon: Şeker ve tuz tüketimlerine dikkat edilmelidir.
-
Kalsiyum İçeren Gıdalar: Süt, yoğurt, kefir gibi kalsiyum içeriği yüksek gıdalardan beslenmeye dikkat edilmelidir.
-
Meyve ve Sebze: Meyve ve sebze tüketimi artırılmalıdır
-
Yüksek Lif: Posa içeriği yüksek gıdalara önem verilmeli
NOT:
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sağlıklı, bağımsız ve özürsüz bir yaşlılık için; sağlıklı beslenme, sigara içmeme, düzenli fiziksel aktivite, yaralanma ve sakatlıkların önlenmesi ve kronik hastalıkların tedavisini temel faktörler olarak belirlemiştir. Bilindiği gibi olumlu beslenme davranışları yaşam boyunca özellikle de ilerleyen yaşlarda yaşam kalitesini yükselten en önemli faktördür
Bu alanda T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan “YAŞLILIK VE BESLENME” yayınını inceleyebilirsiniz.