Als hastalığı beynin ve omuriliğin içinde bulunan sinir hücrelerinin zarar görmesi ile karşımıza çıkan hastalıktır. Özellikle motor nöronların kaslara uyarı gönderemediği durumlarda etkileri ortaya çıkmaya başlar ve aşırı yorgunluk hissedilir.
Bir diğer ismi motor nöron hastalığı olup, genellikle belirtileri yavaş ilerler. Önce vücudun belli bir yerinde sonra tüm vücuda yayılmaya başlar. En üst belirtileri nefes almakta zorluğun görüldüğü durumlar olup, kötü bir süreçtir.
Huzurevi hizmetlerinden yardım almak sürecin hem hasta hem de yakınları için daha rahat geçmesini sağlayabilmektedir.
Als Hastalığı Nedir? Ne Demektir?
ALS hastalığı nedir, ne demektir: Bu soruların cevaplarını verirken öncelikle hastalığın bir nöron hastalığı olduğu bilinmelidir. Sinirler üzerinde oluşan hasarlar sonucu kendini gösteren bu hastalık dünyada motor nöron hastalığı olarak da bilinmektedir.
İlk olarak el, kol ve bacaklarda etkisini gösterip, sonrasında konuşmadan yutmaya kadar birçok olumsuz etki yaratır. Önlem alınmazsa tüm vücudu etkisini altına alarak tam felç oluşmasına neden olmaktadır.
Tıp dilinde Als hastalığı olarak literatüre geçen bu hastalığın tedavisi maalesef bulunmamaktadır.
Als Hastalığı Neden Olur?
Als hastalığı neden olur neler tetikler: Daha çok sinirlerin zarar görmesi etkilenmesi sonucu ortaya çıkar. Kişi hafif yorgunluk belirtisi olarak algılasa da süreç tam aksine gelişir ve sürekli olarak kasları yönetememe durumu oluşur.
Kasların yönetilmesinde ortaya çıkan bu sorundan sonra aşırı yorgunluk hissi yaşanır ve ilerlemeye devam eder. Hastalığa yakalanan kişiler en fazla 20 yıl en az 4 yıl yaşamaktadır. Çok az kişi 20 yıl yaşayabilmektedir.
ALS Hastalığı genetik mi: Hastalığın nedenleri arasında genetik geçmişin önemi büyük olmaktadır. Fakat genetik neden bu hastalığa sahip kişilerin sadece 10 kişisinde görülen bir nedendir. Bu neden dışında Als hastalığı nedenleri bilinmemektedir.
Hastalık her yaşta görülebildiği gibi en fazla 40 ila 60 yaş arası sık görülmektedir. En fazla erkeklerde görülürken, 65 yaş sonrasında eşit şekilde görülmeye başlar.
Als Hastalığı Belirtileri?
Als hastalığı belirtileri kendini ilk anda göstermeyen hafif yorgunluklarla başlayan bir süreç izler. Sonrasında ilk olarak kol ve bacaklarda en fazla belirtisini gösterirken, vücuda yayılmaya başlayıp belirtilerini artırır.
Peki, diğer ALS belirtileri nelerdir inceleyelim:
- Kas seğirmesi (Miyoklonus)
- Kaslarda sertlik
- Kramp
- Kaslarda güçsüzlük
- Kasların güçsüz kalması ile konuşmada güçlük, yürümede zorlanma
- Kaslarda erime
- Yutmada zorluk
- Solunum güçlüğü
- Halsizlik
- Zayıflık
- Nefes darlığı
- Nesne tutamama
- Hareket edememe
Yukarıda yer alan belirtiler Als hastalığı neredeyse her döneminde kendini göstermektedir. Hastalığın ilk dönemlerinde daha az belirti yaşanması hasta için iyi olsa da tedavisinin olmayışı bu belirtilerin arttığı anda sıkıntı gösteriyor.
Als Hastalığı Tedavisi
Als hastalığı tedavisi için kesin bir çözüm olmayıp, hala tedavi için çalışmalar sürmektedir. Özellikle Amerika’da büyük çalışmalar yapılmaktadır. Hatta son dönemde hastalığa iyi gelen bir ilacı da bulduklarını söylüyorlar.
Als hastalık boyutunda incelendiğinde tanısı koyulabilmekte fakat tedavi açısından hala yetersiz kalındığı görülür. İlerleyen dönemlerde tıp alanındaki gelişmelere bağlı olarak tam çözüm olarak bir tedavinin keşfedileceği umulmaktadır.
Als tedavisi için ağrıları azaltıcı ve günlük yaşamın kolay olması için belli başlı tedaviler uygulanmaktadır. İlaç tedavi ile hastanın ömrü biraz daha uzatılırken, günlük yaşamını idame ettirebilmesi için fizik tedavi ve rehabilitasyonlar uygulanmaktadır.
Bitkisel tedavi konusunda da tam güvenilir bir sonuç olmasa da şu bitkiler önerilmektedir. Karabaş çayının tüketilmesi sinirlerin rahatlayıp hareketlerin yapılabileceğine, bakla tüketimi ile ağızda biriken salyanın azalacağına dikkat çekilmiştir.
Als ile Karıştırılan Hastalıklar
Als ile karıştırılan hastalıklar oldukça fazladır. Çünkü Als hastalığı kaslar üzerinde yani motorların felci olarak karşımıza çıkıyor. Bu belirti çoğu hastalığın belirtisi içinde de olduğu için bazen karıştırılmaktadır.
Herhangi bir kas hastalığı ile neredeyse aynı belirtilere sahip olan Als hastalığının kesinlikle iyi gözlemlenmesi gerekiyor. Aksi halde daha ciddi sorunlar ortaya çıkacaktır. Özellikle bu kas ağrıları sürekliyse ve iyileşmiyorsa dikkate alınıp, doktora gidilmelidir.
Als Hastalığı Son Evresi?
Als hastalığı son evresi hasta için çok zorlu bir sürece girildiğinin göstergesi olmaktadır. Özellikle hasta kendi yaşamını bu evreye girildiğinde artık yönetememeye başlar. Günlük ihtiyaçları için başkalarına ihtiyaç duyar. Kısaca gün içindeki ihtiyaçlarını kendi karşılayamaz hale gelir.
Als hastalığı son evreye ulaştığında hasta üzerinde şiddetli kas erimesi ve buna bağlı olarak kas ağrıları başlar. Kişi yürümede, konuşmada büyük zorluklar yaşar. Kendi kendine yürüyemez hale gelir. Biraz daha ilerleyen süreçte hasta yatağa bağımlı olur. Artık zar zor hareket ederken, konuşmada büyük zorluk yaşar konuşamaz.
Als hastalarının ömrü 4 ila 10 yıl arasında değişir. Bazı durumlarda iyi bakım sonucu 20 yıla kadar bu süre uzayabilir. Burada genetik faktörlerin büyük etkisi olurken, kişinin vücutsal fonksiyonları ve bünyesinin güçlü olması da hastalığı yavaşlatır. Dolayısıyla kişi bu son evrede kendi vücudunun sağlığına göre uzun ya da kısa yaşayabilir.